„Nikt im iść nie kazał – poszli,

bo tak chcieli.

Bo takie dziedzictwo wziął  po dziadach wnuk.

Nikt nie pytał o nic, a wszyscy wiedzieli,

za co idą walczyć, komu płacić – 

że idą spłacić swej Ojczyźnie dług”…

Nawiązując do tych prostych, wzruszających słów, przypisywanych Władysławowi Syrokomli, które widnieją na cokole umieszczonym w kwaterze grobów Powstańców Wielkopolskich, na cmentarzu w Ostrzeszowie, Marek Woźniak -Marszałek Województwa Wielkopolskiego i organizator centralnych obchodów 93. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego zainicjował uroczystości pod pomnikiem Bohaterów wydarzeń 1918/1919 roku.

Przypominając wydarzenia sprzed 93 lat najczęściej koncentrujemy się na tym, co działo się kilkaset metrów stąd, w Poznaniu - 26 i 27 grudnia 1918 roku. A przecież nie byłoby zwycięstwa bez zrywu całej Wielkopolski - podkreślił Marszałek.

27 grudnia 2011 w stolicy Wielkopolski, tradycyjnie w hołdzie Powstańcom złożone zostały kwiaty od władz województwa w miejscach pamięci:  na Cmentarzu Górczyńskim i na Junikowie, pod Hotelem Royal, pod pomnikiem Stanisława Mikołajczyka oraz przy głazie na poznańskiej Cytadeli. Główne uroczystości pod Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich poprzedziła chwila pamięci przy grobie pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego  generała Stanisława Taczaka. Na jego mogile na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan władze województwa - w tym Marszałek Marek Woźniak, także władze miasta i powiatu złożyli wiązanki kwiatów.

Przy Pomniku Powstańców Wielkopolskich odbyły się centralne uroczystości 93. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego, z udziałem  zaproszonych gości, a także reprezentacji licznych stowarzyszeń i organizacji z pocztami sztandarowymi, harcerzy i uczniów szkół. 

Po uroczystościach zebrani przeszli w pochodzie na Mszę świętą w intencji Powstańców do Poznańskiej Fary, którą koncelebrował Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Marek Jędraszewski. W trakcie pochodu wiązanki kwiatów złożone zostały pod tablicami: Franciszka Ratajczaka,  Dowódców Powstania Wielkopolskiego, Ignacego Jana Paderewskiego oraz przy Pomniku 15. Pułku Ułanów Poznańskich.

Po mszy świętej, na Placu Wolności wspominaliśmy pierwszego dowódcę Powstania Wielkopolskiego generała Stanisława Taczaka. Stanął tu specjalny edukacyjny kontener - stylizowana na rok 1918 aranżacja pokoju, z którego okien poznaniacy mogą oglądać działania powstańców na ulicach miasta. Usłyszeliśmy też bazujący na oryginalnej audycji z 1958 roku spot, a w nim wspomnienia bohaterów Powstania i słowa pierwszego głównodowodzącego Powstaniem – generała Stanisława Taczaka. Kontener będzie można odwiedzać do 30 grudnia do godz. 14.00. 

Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcji Historycznej 3 Bastion Grolman zaaranżowała polowy obóz powstańczy. Atrakcją były rozmowy z "Powstańcami" o historii i o powstaniu, szkolenia z musztry czy wysyłanie i przyjmowanie patroli. Wraz z ułanami zainscenizowano rozbrojenie patrolu niemieckiego. Na Placu rozdawane były również pamiątkowe pocztówki.

Około godz.17:00 członkowie SGRH "3 Bastion Grolman" przenieśli się na ulice wokół Starego Rynku i na sam Rynek. Tam, przez godzinę, poruszały się patrole polskie i niemieckie, zachęcając mieszkańców do odwiedzenia Placu Wolności. Odegranych zostało kilka scen rodzajowych z pierwszych dni powstania. Kulminacyjnym punktem była inscenizacja odbicia powstańców z rąk niemieckiego patrolu na Starym Rynku w okolicach Odwachu. 

Podobnie jak w roku ubiegłym na Placu Wolności stały 2 kuchnie polowe z bezpłatną grochówką.

Poznańskie uroczystości zakończył wieczorny koncert w Auli Uniwersyteckiej  w wykonaniu Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki, pod dyr. S. Stuligrosza i M. Wielocha – w programie pieśni powstańcze i kolędy.

Jak co roku, 28 grudnia oddaliśmy hołd bohaterom powstania także w Warszawie.   

O godz. 13.00 rozpoczęła się uroczystość przy Grobie Nieznanego Żołnierza na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego. Delagacji z Wielkopolski przewodniczył Marszałek Marek Woźniak, a towarzyszyli mu Lech Dymarski, Przewodniczący Sejmiku Województwa Wielkopolskiego i Wicemarszałek Wojciech Jankowiak. Wśród zaproszonych gości byli m.in. członkowie Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 i Warszawskiego Klubu Wielkopolan, harcerze i poczty sztandarowe. Modlitwę przy Grobie Nieznanego Żołnierza odprawił Jego Eminencja ks.kard Kazimierz Nycz Metropolita Warszawski. Uroczystości poprzedziła Msza święta w  kościele Ojców Dominikanów przy ul. Freta 10.

Po uroczystościach zebrani goście przejechali na Wojskowe Powązki, by tam złożyć wiązanki pod pomnikiem upamiętniającym Powstańców Wielkopolskich i Śląskich oraz na mogiłach.
 

Mamy sojuszników w naszych staraniach o upowszechnianie świadomości zwycięskiego powstania w skali kraju. Są to Prezydent RP Bronisław Komorowski, Pan Premier Donald Tusk i Minister Radosław Sikorski, z którym w listopadzie tego roku Marszałek Marek Woźniak składał wiązanki kwiatów pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. W dotarciu do Polaków z naszym przekazem ma pomóc film inspirowany Powstaniem Wielkopolskim, którego realizacja jest w trakcie przygotowania. Sejmik, przyjmując budżet na 2012 rok postanowił przeznaczyć na to odważne i ambitne zadanie w tym i przyszłym roku 6 mln zł. Mamy także wsparcie z budżetu centralnego, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, liczymy też na żywe zainteresowanie sponsorów. Film chcemy pokazać na kolejną, okrągłą -  95. rocznicę wybuchu Powstania.

W tym roku prezentujemy Państwu dodatkowo nową odsłonę portalu www.27grudnia.pl. Powstały na 90. rocznicę portal został odświeżony i wzbogacony. Nowoczesna formuła zawiera dużo niespodzianek dla internautów: m.in. interaktywną mapę ukazującą najważniejsze wydarzenia Powstania, trasy dla zwiedzających  z możliwością pobrania (GPS).

Mamy nadzieję, że duża ilość unikatowych zdjęć z okresu Powstania Wlkp.,  filmy czy ciekawe artykuły zachęcą zwłaszcza młode pokolenie do zgłębiania wiedzy o tym bohaterskim czynie Wielkopolan.

Nowością jest także strategiczna gra planszowa „27grudnia” o charakterze  edukacyjno -historycznym przeznaczona dla osób w wieku 10+. Powstała jednak przede wszystkim z myślą o uczniach gimnazjum i liceum. Głównym założeniem gry był jej aspekt edukacyjny. Zależało nam na przybliżeniu miejsc, postaci i wydarzeń, z którymi spotykamy się na co dzień (zarówno na terenie obecnego województwa wielkopolskiego, jak i kujawsko-pomorskiego), a miały wpływ na przebieg Powstania Wielkopolskiego. Często są to miejsca (jak np. Bazar, Dworzec Główny), nazwy ulic (Ratajczaka, Taczaka, Paderewskiego), albo z pozoru nieistotne dla historii obiekty (np. most na Chwaliszewie, Ławica), wokół których przechodzimy codziennie, a wiemy o nich tak niewiele. Walki o poszczególne miejsca, które znajdują się na planszy, często mogą mieć podobny przebieg do tych z 1918 i 1919 roku - jak chociażby historia Szamocina i Kolna, które kilkukrotnie przechodziły z rąk niemieckich w ręce powstańców. Grę wyróżnia atrakcyjna forma graficzna, z autorskimi grafikami, przygotowanymi specjalnie na potrzeby projektu. Zarówno grafiki na planszy, jak i rysunki na kartach zostały stworzone głównie na bazie zachowanych fotografii z okresu Powstania Wielkopolskiego oraz ze zdjęć z rekonstrukcji tych wydarzeń.

Tegorocznym obchodom będzie też towarzyszyć figurka Majora Stanisława Taczaka – pierwszego dowódcy Powstania. Figurka ta zainicjuje cykl kolekcjonerskich figurek postaci ważnych dla tego okresu w historii ziemi wielkopolskiej i naszej Ojczyzny. Każdego roku z okazji obchodów prezentować będziemy limitowaną serię poświęconą jednej osobie. W tym roku jest to postać pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego majora Stanisława Taczaka, Wielkopolanina urodzonego w Mieszkowie w powiecie Jarocińskim, którego mogiła znajduje się w Poznaniu na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan. Figurkę chcemy wręczać osobom szczególnie zaangażowanym w propagowanie historii Powstania Wielkopolskiego. Będzie ją można również wygrać w konkursach ogłaszanych w prasie – zapraszamy do lektury Głosu Wielkopolskiego, Gazety Wyborczej oraz do słuchania Radiu Merkury.

Organizatorem uroczystych obchodów jest Samorząd Województwa Wielkopolskiego, a współorganizatorami Miasto Poznań i Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego.