Ponad 2,1 mld euro otrzyma Wielkopolska z budżetu UE w ramach perspektywy finansowej 2021-2027. 5 grudnia Komisja Europejska zatwierdziła program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027, którego flagowym elementem będzie Fundusz Sprawiedliwej Transformacji dla Wielkopolski Wschodniej. 

Komisja Europejska oficjalnie potwierdziła zatwierdzenie programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Dobre wieści dotarły do stolicy Wielkopolski dzisiaj rano. Potwierdził je również Frans Timmermans, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, podczas spotkania w Katowicach z regionami nt. transformacji. Wielkopolska jest w gronie pięciu regionów, które będą wdrażać Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, który jest częścią nowego programu regionalnego.   

- 3,8 mld EUR Funduszu Sprawiedliwej Transformacji będzie wdrażane przez władze regionów przy udziale interesariuszy lokalnych (w tym władz lokalnych, NGO, związków zawodowych), czyli najbliżej ludzi odczuwających skutki transformacji – mówi Frans Timmermans.

Wielkopolska będzie miała łącznie do dyspozycji 2 154 405 816  euro. Kwota ta uwzględnia trzy źródła finansowania programu: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (1 251 999 208 euro) i Europejski Fundusz Społeczny (487 598 161 euro ) oraz wspomniany Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (około 414 808 447 euro), który jest dedykowany Wielkopolsce Wschodniej. 

- Cieszę się, że mamy zielone światło z Brukseli dla naszego nowego programu operacyjnego, który nazwaliśmy Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Czekaliśmy na tę decyzję od 14 marca tego roku, by móc działać z myślą o dalszym, konsekwentnie przez nas realizowanym, rozwoju regionu. Wielkopolska ma być przede wszystkim bardziej zielona, cyfrowa i bliżej mieszkańców. Także nowoczesna w gospodarowaniu, dzięki innowacyjnym rozwiązaniom i poszukiwaniu nowoczesnych technologii. Jestem przekonany, że to świetna wiadomość dla naszych aktywnych beneficjentów, którzy chcą realizować wiele znakomitych i potrzebnych projektów, byśmy mogli zwiększać swoją konkurencyjność i inwestować w dobry klimat– mówi marszałek Marek Woźniak.

Transformacja energetyczna
Filarem nowego programu będzie zielona transformacja. Unia Europejska zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. W praktyce oznacza to, że do atmosfery nie będą emitowane gazy cieplarniane. Aby osiągnąć ten ambitny cel, państwa członkowskie będą ograniczać wydobycie węgla i zwiększać znaczenie OZE w bilansie energetycznym. Ma to umożliwić m.in. wsparcie w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST) na obszarze Wielkopolski Wschodniej (miasto Konin i powiaty: koniński, kolski, słupecki i turecki),  gdzie cel neutralności klimatycznej zamierza się osiągnąć w 2040 roku. Nasze województwo w ramach FST otrzyma ponad 414 mln euro. 

- Wielkopolska przyjęła bardzo ambitny plan sprawiedliwej transformacji. Wspólnie ze Śląskiem byliśmy propagatorami powstania Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Jesteśmy dumni, że po czterech latach finalizujemy nasze działania. Chcemy, by Wielkopolska Wschodnia była liderem energetycznych przemian w Europie – mówi Maciej Sytek,  pełnomocnik Zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej.

Plan Sprawiedliwej Transformacji koncentruje się na wsparciu w trzech obszarach. Po pierwsze budowie zeroemisyjnej, dynamicznej gospodarki o obiegu zamkniętym, po drugie zapewnieniu zintegrowanej przestrzeni wysokiej jakości, której zasoby będą użytkowane również przez przyszłe pokolenia i wreszcie po trzecie – zaktywizowaniu mieszkańców będących główną siłą napędową transformacji tego subregionu. 

Cyfrowo i społecznie
W nowej perspektywie równie ważna będzie cyfryzacja. Pandemia pokazała konieczność  większego wykorzystania narzędzi informatycznych w obszarze edukacji, rynku pracy czy gospodarki. Jest niezbędna do sprawnego funkcjonowania szkół, biznesu w sferze produkcyjnej i usługowej, czy sektora publicznego. Fundusze Europejskie odegrają na tym polu kluczową rolę, a fundamentem zmian będą samorządy i przedsiębiorcy. W sferze społecznej działania będą koncentrować się na nowoczesnej edukacji, elastycznie reagującej na rynek pracy i jego wymagania. Środki będą wspierać rozwój usług społecznych, wspomagać rozwój aktywnych społeczności oraz budować potencjał sektora organizacji społeczeństwa obywatelskiego. W związku z kryzysem uchodźczym, spowodowanym wojną w Ukrainie, przewiduje się tworzenie i funkcjonowanie Centrów Integracji Cudzoziemców.

Kluczowe projekty
Z nowego programu regionalnego sfinansowane zostaną też kluczowe inwestycje z punktu widzenia rozwoju województwa. Na liście są m.in. budowa Muzeum Powstania Wielkopolskiego oraz Centrum Muzyki. Nie zabraknie ważnych inwestycji kolejowych, w tym: rewitalizacji linii kolejowej Wągrowiec-Gołańcz- granica województwa oraz budowy drugiego toru kolejowego wraz z drugą przeprawą mostową na rzece Warcie w Obornikach. Kontynuowane będą projekty edukacyjne: Czas zawodowców i Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@2030. W regionie powstanie też sieć centrów usług społecznych oraz Wielkopolskie Centrum Teleopieki. Z kolei w ramach FST kluczowe znaczenie będzie miało wsparcie dla osób dotkniętych skutkami transformacji, podnoszenie kwalifikacji pracowników oraz ich aktywizacja zawodowa. Z twardych inwestycji sfinansowana zostanie m.in. fabryka modułów chłodniczych i pomp ciepła.