*„Polityka spójności jest sercem europejskiej solidarności” – Younous Omarjee, przewodniczący Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego

„Unijna polityka spójności odpowiada na problemy na poziomie samorządów w sposób holistyczny, innymi słowy horyzontalny, od kwestii infrastrukturalnych aż po kwestie socjalne" - powiedziała unijna komisarza Elżbieta Bieńkowska w trakcie inauguracji sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów rozpoczynającej 17. Europejski Tydzień Regionów i Miast, w której uczestniczy Marszałek Marek Woźniak, Wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów w Brukseli. W obradach udział wzięło wielu kluczowych przedstawicieli instytucji UE: oprócz komisarz ds. rynku wewnętrznego, także komisarz ds. budżetu Günther H. Oettinger, wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego Klára Dobrew, oraz przewodniczący komisji REGI Parlamentu Europejskiego Younous Omarjee.*

Debaty toczone podczas sesji plenarnej koncentrowały się w dużej mierze wokół kwestii związanych z polityką spójności: jej znaczeniem dla rozwoju Unii Europejskiej i samorządów oraz możliwych cięć kolejnego budżetu unijnego, co może przełożyć się na zmniejszenie finansowania unijnej polityki regionalnej. "Polityka spójności powinna uwzględniać zasadę solidarności społecznej, dlatego w następnej perspektywie finansowej powinniśmy skupić się na kwestiach socjalnych. Kraje, gdzie ludzie są wykształceni, zdrowi i mają poczucie bezpieczeństwa, są najbardziej konkurencyjne w Europie" - powiedziała wiceprzewodnicząca PE Klára Dobrew. Z kolei Komisarz Bieńkowska wskazała na zależności między wspólnym rynkiem a polityką spójności, zaznaczając, że głęboko wierzy, że „tak jak europejski rynek wewnętrzny potrzebuje silnej polityki spójności, tak samo Europa jako całość potrzebuje silnych regionów, miast i samorządów”. Komisarz podkreśliła także wagę decentralizacji zarządzania funduszami polityki spójności dla zwiększenia efektywności ich wdrażania. "To ja byłam autorem decentralizacji funduszy europejskich w Polsce" - przypomniała Bieńkowska. „Samorządy wdrażają teraz większą część funduszy strukturalnych, i mam nadzieję, że nadal tak pozostanie” - podkreśliła w kontekście przygotowań do kolejnej perspektywy finansowej 2021-2027.

Szeroko dyskutowany był również European Green Deal – jedna z najważniejszych propozycji programowych Przewodniczącej–elekt Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen. „Dla przyszłej KE to kwestia najwyższej wagi" – podkreśliła Komisarz Bieńkowska, zwracając uwagę na to, że kwestie zmiany klimatu i ekologii znajdą dużo większe niż dotychczas odzwierciedlenie w nowej perspektywie budżetowej na lata 2021-2027. Wiceprzewodnicząca Dobrew zaapelowała w tym kontekście do samorządowców "od teraz Wasz mandat polityczny zależeć będzie od Waszego długoterminowego wkładu w kwestie klimatu". Również w przeprowadzonej na sesji plenarnej ankiecie samorządowcy wskazali, że to właśnie kwestie klimatyczne są najważniejszym wyzwaniem przed jakim stoi w nadchodzących latach Unia Europejska.

W temacie unijnego budżetu na lata 2021-2027 głos zabrał Komisarz ds. budżetu Günther H. Oettinger. Wskazał on, że wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej będzie skutkowało luką finansową w wysokości 12 mld euro w 2021 roku, oraz 13 mld euro w każdym z lat kolejnych. Komisja Europejska zaproponowała, aby połowę tej luki zlikwidować poprzez zwiększone wpłaty państw członkowskich do wspólnego budżetu unijnego, czemu sprzeciwiają się jednak Holandia, Dania, Finlandia, Szwecja, Austria i Niemcy. Z kolei druga połowa tej luki - według propozycji KE - mogłaby zostać zlikwidowana poprzez cięcia w unijnej polityce rolnej w wysokości 5%, jednak jak podkreślił Komisarz „Francja, Irlandia, Hiszpania nie zgadzają się na jakiekolwiek cięcia w tej polityce”. Natomiast w kwestii proponowanych cięć w polityce spójności w wysokości 7% krytycznie wypowiada się grupa państw tzw. Przyjaciół Spójności.

Kwestie związane z finansowaniem polityki spójności były również szeroko dyskutowane podczas innych spotkań zorganizowanych w ramach sesji plenarnej. Komisarz Johannes Hahn, który obejmie tekę komisarza ds. polityki regionalnej w przyszłej Komisji Europejskiej, goszcząc na wspólnym posiedzeniu komisji COTER (Europejski Komitet Regionów) – REGI (Parlament Europejski) zaznaczył: „polityka spójności jest bliska mojemu sercu. Jako komisarz ds. budżetu zrobię wszystko co w mojej mocy, żeby pogodzić różne interesy (…) Powinniśmy zdać sobie sprawę z potencjału polityki spójności, na którą obecnie przeznaczona jest 1/3 unijnego budżetu. To potencjał, który pozwala na walkę ze zmianą klimatu, poprawę konkurencyjności i ochronę granic”. Z kolei Younous Omarjee, przewodniczący Komisji REGI, wskazał dodatkowo na znaczenie polityki spójności w przypadku załamania się gospodarki, przypominając, że „często zamyka się oczy na to, że polityka regionalna złagodziła efekty kryzysu gospodarczego. Wielu ekspertów wskazuje” – kontynuował – „że w najbliższych latach wybuchnie kolejny kryzys, dlatego to zły moment, żeby ograniczać politykę spójności, bo to ona jest źródłem inwestycji”. Na koniec zaznaczył, że „w takiej sytuacji cięcia budżetowe byłyby zwycięstwem eurosceptyków”.

Europejski Tydzień Regionów i Miast to największe i najważniejsze wydarzenie poświęcone samorządom organizowane w Unii Europejskiej. Każdego roku w Brukseli urzędnicy reprezentujący regionalne i miejskie organy administracji, a także eksperci i naukowcy, mogą się dzielić dobrymi praktykami i wiedzą fachową w dziedzinie rozwoju regionalnego i miejskiego. Wydarzenie współorganizowane jest przez Europejski Komitet Regionów i Komisję Europejską. Tegoroczna 17. edycja zgromadziła prawie 7 tys. uczestników. Jak co roku Wielkopolska aktywnie włączyła się w tę inicjatywę.

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
Autor zdjęć: Biuro Wielkopolski w Brukseli, Europejski Komitet Regionów