W dniu 29 sierpnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz. U. poz. 1564), wprowadzająca zmiany dotyczące procedury uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny (art. 10-13 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach).

Znowelizowane przepisy zniosły dotychczasowy tryb rozpatrywania zgłoszeń w drodze tzw. „milczącej zgody”, w której właściwy miejscowo marszałek województwa wydawał decyzję wyłącznie w przypadku wyrażenia sprzeciwu odnośnie uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny. Nadto wprowadzono konieczność współdziałania marszałka województwa z wojewódzkim inspektorem ochrony środowiska.
W aktualnym stanie prawnym uznanie albo odmowa uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny następuje w drodze decyzji marszałka województwa, wydawanej po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska właściwego ze względu na miejsce wytwarzania tego przedmiotu lub tej substancji. Opinia wydawana jest w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie.
Wymaga podkreślenia, że opinia negatywna ma charakter wiążący, zatem w przypadku jej wydania marszałek województwa jest zobligowany do odmowy uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny. Natomiast decyzja pozytywna o uznaniu przedmiotu lub substancji za produkt uboczny wydawana jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.
Ustawodawca nie przewidział szczególnych regulacji w zakresie terminu rozpatrzenia zgłoszenia, tak więc zastosowanie mają ogólne terminy wynikające z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (miesiąc lub dwa miesiące w sprawie szczególnie skomplikowanej).
Opinia wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powinna zostać wydana nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia wniosku przez marszałka województwa, przy czym kontrola przeprowadzana w ramach współdziałania wstrzymuje bieg tego terminu.
Do wszystkich ww. terminów nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania, okresu trwania mediacji oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo przyczyn niezależnych od organu.

Do zgłoszeń złożonych i nierozpatrzonych przed dniem 29 sierpnia 2018 r. stosuje się znowelizowane przepisy ustawy o odpadach.

W przypadku dokonywania zmian w procesie produkcyjnym, w którym powstają przedmiot lub substancja uznane za produkt uboczny, lub w procesie, w którym są one wykorzystywane, wytwórca przedmiotu lub substancji jest obowiązany do dokonania nowego zgłoszenia uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny.

Uznanie przedmiotu lub substancji za produkt uboczny, które nastąpiło na podstawie dotychczasowych przepisów ustawy o odpadach, wygaśnie po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. z dniem 28 lutego 2019 r.
Z tego względu, w celu utrzymania statusu produktu ubocznego w stosunku do wcześniej zgłoszonego przedmiotu lub substancji, konieczne będzie przedłożenie nowego zgłoszenia przed upływem ww. terminu, uwzględniając czas konieczny na przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że marszałek województwa nie jest związany oceną dokonaną w toku rozpatrywania zgłoszenia przyjętego na gruncie poprzedniego stanu prawnego.