Marszałek Marek Woźniak  wziął udział w  posiedzeniu sejmowej Podkomisji stałej do spraw Sprawiedliwej Transformacji przy Komisji ds. UE. W spotkaniu, które odbyło się online w piątek 22 stycznia 2021 r., uczestniczył również Maciej Sytek, Pełnomocnik Zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej. 

Podczas posiedzenia Podkomisji Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w MFiPR przedstawiła informacje na temat funduszy unijnych przeznaczonych na wsparcie sprawiedliwej transformacji. Omówione zostały założenia mechanizmu sprawiedliwej transformacji oraz stan przygotowań dokumentów programujących Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, a także podział środków finansowych z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji na poszczególne regiony węglowe.  Łączny budżet programów Fundusze Europejskie dla Sprawiedliwej Transformacji na lata 2021-27 ma wynieść dla Polski 4,4 mld euro. Sposób podziału środków na poszczególne regiony uwzględnia wskaźniki zaproponowane przez Komisję Europejską, jak np. liczba osób zatrudnionych w górnictwie, w przemyśle, zanieczyszczenie powietrza, poziom bezrobocia czy ubóstwa. Największym beneficjentem Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w Polsce będzie województwo śląskie – ma otrzymać wsparcie w wys. ok. 2 mld euro, województwo dolnośląskie –- 550 mln euro, wielkopolskie – 390 mln euro, łódzkie – 340 mln euro, małopolskie i lubelskie – po około 250 mln euro. Czy tyle pieniędzy trafi do poszczególnych regionów, zależy – jak powiedziała minister  Małgorzata Jarosińska-Jedynak – od akceptacji poszczególnych Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji.

W trakcie debaty Marszałek Woźniak odniósł się do kwestii zarządzania środkami finansowymi z FST. Zauważył, że rząd optuje za wersją, w której zarządy województw byłyby intytucjami pośredniczącymi. Tymczasem samorządy województw mają już na tyle bogate doświadczenie, jeśli chodzi o wdrażanie środków UE, że mogłyby być instytucjami zarządzającymi.

– Udowodniliśmy, że świetnie zarządzamy środkami powierzonymi przez Unię Europejską w ramach programów regionalnych i nie widzimy powodu, dla którego Fundusz Sprawiedliwej Transformacji miałby być zarządzany z Warszawy. Na tym etapie rozwoju naszych kompetencji administracyjnych jest to dość archaiczny model, gdyż jesteśmy dobrze przygotowani do roli instytucji zarządzającej FST – powiedział Marek Woźniak.  

Z kolei Maciej Sytek podkreślił, że pracujemy nad sprawiedliwą transformacją w Wielkopolsce Wschodniej od trzech lat. –  Dzisiaj na finiszu są prace związane z powstaniem dokumentu pn. Plan Sprawiedliwej Transformacji, który jest niezbędny do wydatkowania alokacji przyznanej Wielkopolsce – powiedział. 

Członkowie Podkomisji dyskutowali także na temat roli i celu powstawania Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji w stosunku do Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji, opracowywanych przez poszczególne województwa. Ze strony rządowej temat ten zreferował Adam Guibourgé-Czetwertyński, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Przypomnijmy. W województwie wielkopolskim, podobnie jak w pięciu innych województwach: dolnośląskim, lubelskim,  łódzkim, małopolskim, śląskim trwają prace nad opracowaniem Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji (TPST). Opracowanie TPST przez samorządy wojewódzkie jest warunkiem niezbędnym w celu pozyskania wsparcia z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) dla obszarów, które zostaną najbardziej dotknięte transformacją w kierunku neutralności klimatycznej.
Obok prac prowadzonych na poziomie regionalnym w sierpniu 2020 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zleciło Instytutowi Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU) opracowanie Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji (KPST). KPST, którego opracowanie zaplanowano do lutego 2021 r., uwzględniać ma regulacje Unii Europejskiej, w szczególności rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – zatem będzie on siódmym TPST.