5 lutego br. (piątek) zakończyła się pierwsza w tym roku sesja plenarna Europejskiego Komitetu Regionów z udziałem Marka Woźniaka, Marszałka Województwa Wielkopolskiego. W jej trakcie europejscy samorządowcy dyskutowali m. in. na temat odbudowy sektorów kultury i kreatywnego, europejskiej przestrzeni badawczej, wieloletniego budżetu unijnego i nowej puli środków (Fundusz Next Generation) przeznaczonej na odbudowę gospodarki europejskiej po pandemii. Debaty dotyczyły również kampanii szczepień przeciwko COVID-19, a także priorytetów portugalskiej prezydencji, która rozpoczęła się 1 stycznia tego roku.

W debacie dotyczącej sektora kulturalnego i kreatywnego oraz europejskiej przestrzeni badawczej uczestniczyła unijna komisarz ds. innowacji, badań, kultury, edukacji i młodzieży - Maryia Gabriel. Sektor kulturalny i kreatywny jest zaraz obok turystyki, obszarem najbardziej dotkniętym skutkami trwającej pandemii COVID-19. Szacuje się, iż straty finansowe sięgnęły 70% w 2020 r. Kultura i dziedzictwo kulturowe odgrywają ważną rolę w rozwoju lokalnym i regionalnym. Są nie tylko jednymi z wartości europejskich, ale stanowią także podstawę europejskiej tożsamości i obywatelstwa. Dlatego tak ważne i potrzebne jest skoordynowane wsparcie dla obszarów kultury i sztuki ze strony Unii Europejskiej i państw członkowskich, o które apelowali przedstawiciele europejskich samorządów.  Komisarz podkreśliła, że konieczne są wspólne wysiłki, aby zapewnić, że kultura odegra kluczową rolę w tworzeniu bardziej zielonej i odpornej Europy, a władze lokalne i regionalne są największymi sojusznikami tego procesu. M. Gabriel odniosła się również do europejskiej przestrzeni badawczej, której wzmocnienie przyczyni się do odbudowy Europy. Zgodziła się z członkami KR, że wspólne działania Komisji Europejskiej oraz władz lokalnych i regionalnych powinny bardziej uwzględniać i wspierać potencjał regionalnych ekosystemów innowacji. 

W czasie sesji plenarnej odbyła się także debata z Elisą Ferreirą - europejską Komisarz ds. spójności i reform na temat nowych programów polityki spójności i ich synergii z instrumentami mającymi na celu odbudowę Europy. Rozpoczynając debatę, Przewodniczący Komitetu Regionów Apostolos Tzitzikostas wezwał do przestrzegania zasady partnerstwa, która wymaga zaangażowania samorządów, partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w projektowanie i wdrażanie wszystkich funduszy i instrumentów. Komisarz Ferreira podkreśliła, że fundusze polityki spójności są na końcowych etapach procedury legislacyjnej i niedługo będzie możliwe ich wdrażanie. Zwróciła też uwagę na dostępność większych środków na działania związane z przejściem na zieloną i cyfrową gospodarkę, wyższy (8%) niż dotychczas procent budżetu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) zarezerwowany dla obszarów miejskich, a także planowane wsparcie na turystykę i kulturę. Europejska komisarz odniosła się także do Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, apelując jednocześnie do samorządów o konieczności zaangażowania się w proces tworzenia i wdrażania Krajowych Planów Odbudowy tak, aby te w jak największym stopniu uwzględniały lokalną i regionalną specyfikę.

Gościem sesji plenarnej KR był również dr Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny ds. Europy ze Światowej Organizacji Zdrowia. Z przedstawicielami europejskich władz lokalnych i regionalnych dyskutował on na temat kampanii szczepień przeciwko Covid-19 podkreślając ich kluczową rolę w walce z pandemią. Debata zakończyła się podpisaniem planu działania między KR a Światową Organizacją Zdrowia. Porozumienie ma posłużyć poprawie odporności regionalnych i lokalnych systemów opieki zdrowotnej poprzez wspólne badania i kształtowanie polityki. Pozwoli to na wspólną ocenę skuteczności polityki zdrowotnej w terenie i wskaże możliwe środki zaradcze, aby systemy regionalne i lokalne mogły lepiej reagować na wyzwania pandemiczne.

Lutową sesję plenarną zakończyła debata z Aną Pauli Zacarias, sekretarz stanu ds. europejskich i przedstawicielka prezydencji portugalskiej w Radzie Unii Europejskiej. Podczas zakończonej w grudniu 2020 r. prezydencji niemieckiej, podjęto wiele ważnych decyzji, dlatego Portugalia przyjęła za motto: „Czas na działania na rzecz sprawiedliwej, zielonej i cyfrowej odbudowy” zobowiązując się do ich realizacji. Portugalska sekretarz stanu podkreśliła: „Europejskie samorządy stanowią sedno demokracji europejskiej i są tubą nagłaśniającą głos naszych społeczeństw. Pandemia pokazała, iż przywódcy szczebla regionalnego i lokalnego są siłą napędową działań i odgrywają kluczową rolę w reakcji na kryzys.” Prezydencja skoncentruje się na trzech głównych priorytetach dla UE dotyczących promowania odbudowy opartej na transformacji klimatycznej i cyfrowej, realizacji filaru praw socjalnych zapewniających sprawiedliwą i inkluzywną transformację, a także wzmocnienie autonomii Europy przy jednoczesnym zachowaniu otwartości na świat.

Marszałek M. Woźniak wziął również udział w posiedzeniu Prezydium KR, podczas którego odbyła się dyskusja pt. ”Wieloletnie ramy finansowe (WRF) a plan odbudowy – wspólne wysiłki na rzecz skutecznego wdrożenia inwestycji na rzecz zrównoważonej gospodarki lokalnej i miejsc pracy” z udziałem Johana Van Overtveldta, przewodniczącego Komisji Budżetowej Parlamentu Europejskiego. M. Woźniak uczestniczył także w spotkaniu grupy Europejskiej Partii Ludowej. Gościem samorządowców był Jan Olbrycht, Poseł do Parlamentu Europejskiego i współsprawozdawca opinii dotyczącej wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027. Uczestnicy spotkania rozmawiali na temat wykorzystania WRF oraz Funduszu Next Generation w procesie odbudowy po pandemii w europejskich regionach i miastach.

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Fot. Komitet Regionów, BIWW