*Choć wieloletnia współpraca Brandenburgii z Wielkopolską zaowocowała dotychczas wieloma inicjatywami i wspólnymi przedsięwzięciami dobrze służącymi zrozumieniu i zbliżeniu mieszkańców obu regionów, takiego projektu w relacjach Wielkopolska-Brandenburgia jeszcze nie było. 29 października br. w przestrzeni Kościoła Mariackiego we Frankfurcie nad Odrą, Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego uroczyście otworzył wystawę „Wypędzeni 1939… Deportacje obywateli polskich z terytoriów wcielonych do Trzeciej Rzeszy“. *

Jak podkreślił Marszałek Woźniak otwierana wystawa dobrze wpisuje się w nasze dotychczasowe kontakty wielkopolsko-brandenburskie, oparte na szczerości, nieunikaniu tematów trudnych i przełamywaniu uprzedzeń.
Wystawa mówi o jednej z najtragiczniejszych kart II wojny światowej - deportacji polskich obywateli z terenów wcielonych do III Rzeszy, w wyniku której ponad 1,5 miliona polskich obywateli straciło dom, a niejednokrotnie zdrowie i życie, w wyniku nieludzkich warunków masowych wysiedleni.

„O tych trudnych kartach naszej historii powinniśmy pamiętać i mówić - powiedział Marszałek Woźniak - nie po to, aby wzniecać nienawiść, ale po to aby historia nie mogła się powtórzyć. Bo historia jest tylko wtedy nauczycielką życia, gdy potrafimy i chcemy jej słuchać”.

Przybliżając sens budowania takich projektów, zwłaszcza w kontekście pojawiania się w Europie ponownie ruchów neofaszystowskich, które „podsycają nienawiść do innych, a nacjonalizmy torują sobie podstępnie drogę do mentalności młodego pokolenia”, Marszałek Woźniak zaznaczył przy tym, iż „Trzeba o tym mówić i pamiętać. Trzeba pokazywać młodym ludziom, do czego prowadzi nienawiść. Ta pamięć musi być naszą siłą w walce ze złem”.

Marszałek podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej wystawy, która jak zaznaczył - jest naszym wspólnym wkładem w budowę demokratycznej Europy, wolnej od nacjonalizmów i nienawiści.
Wernisaż wystawy przypadający na rok związany z 80. rocznicą wybuchu drugiej wojny światowej jest wspólną inicjatywą Samorządu Województwa Wielkopolskiego oraz władz Kraju Związkowego Brandenburgia, powstałą w ramach współpracy partnerskiej obu regionów. W otwarciu wystawy - możliwej do zorganizowania dzięki zaproszeniu Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce (ZIP) Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą - wzięli udział także Stefan Ludwig - Minister Sprawiedliwości, Spraw Europejskich i Ochrony Konsumentów Kraju Związkowego Brandenburgia, Mariusz Olejniczak - Burmistrz Słubic, przedstawiciel Burmistrza Frankfurtu nad Odrą oraz prof. Julia von Blumenthal - Prezydentka Viadriny, a także co ważne: licznie zgromadzeni goście, w tym świadkowie-uczestnicy deportacji.

Na wielkoformatowych planszach wyeksponowano w formie kolażu ok. 500 fotografii i plakatów oraz dokumentów zgromadzonych w polskich i niemieckich archiwach. Uzupełnienie wystawy stanowią fragmenty niemieckich kronik filmowych z lat wojny oraz komentarze świadków historii i ekspertów dotyczące przymusowych przesiedleń około 1,5 miliona Polek i Polaków po niemieckiej napaści 1 września 1939. Wprowadzenie do wystawy wygłosił jej kurator dr Jacek Kubiak.

Po wernisażu wystawy, w sali Logensaal Viadriny, odbył się także Panel Dyskusyjny „Jakiej pamięci potrzebuje polsko-niemiecki region przygraniczny w kwestii ucieczki i wypędzenia? Problematyka przymusowych migrantów między rokiem 1939 a 1945 w muzeach, szkołach i edukacji“.

Wystawę w Kościele Mariackim (Oberkirchplatz 1) można oglądać do niedzieli, 1 grudnia br., codziennie w godzinach 10.00-16.00.

5 listopada 2019 r. o godz. 17.00 w Słubickim Miejskim Ośrodku Kultury odbędzie się także prezentacja filmu i książki „Jasnowłosa Prowincja” oraz dyskusja z reżyserem i kuratorem wystawy dr. Jackiem Kubiakiem.
Wystawa została zorganizowana przez Uniwersytet Europejski Viadrina, Kraj Związkowy Brandenburgia i Województwo Wielkopolskie. Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce (ZIP) przygotowało program towarzyszący. Wystawa została opracowana przez Instytut Pamięci Narodowej, Wielkopolskie Muzeum Niepodległości oraz Związek Miast Polskich.

Zdjęcia: © Heide Fest