W sobotę w Zakrzewie odbyły się międzyregionalne obchody 100-lecia powstania Związku Polaków w Niemczech (ZPwN). Do tej niewielkiej miejscowości, leżącej na północy Wielkopolski przybył prof. Tomasz Grodzki, Marszałek Senatu RP oraz Marszałkowie czterech województw, dawnych dzielnic ZPwN: Wielkopolskiego – Marek Woźniak, Warmińsko-Mazurskiego – Gustaw Marek Brzezin, Opolskiego – Andrzej Buła i Pomorskiego – Mieczysław Struk. Organizatorem uroczystości  był Dom Polski – Centrum Idei Rodła w Zakrzewie. 

Uczestnicy jubileuszu najpierw złożyli wiązanki kwiatów przed pomnikiem Obrońców Polskości Ziemi Złotowskiej 1772-1945, potem wzięli udział w uroczystej Mszy św., celebrowanej przez ks. bp. Krzysztofa Włodarczyka, Ordynariusza Diecezji Bydgoskiej, a następnie, zapalając znicze na jego grobie, uczcili pamięć  ks. Bolesława Domańskiego, mieszkańca Zakrzewa, wybitnego działacza ZPwN.  

Głównym punktem obchodów, które odbywały się w Domu Polskim – Centrum Idei Rodła  była debata czterech Marszałków pt. „Łączy nas historia” oraz wystąpienie Marszałka Senatu RP prof. Tomasza Grodzkiego.  
Marszałek Senatu podkreślił znaczenie Zakrzewa, przypominając, że ma ono ustalone miejsce w historii Związku Polaków w Niemczech. – Tu ustanowiono „Pięć prawd” i tu jest pochowany ks. Domański, de facto twórca Związku spod znaku Rodła. Przez 100 lat mimo wichrów i burz ten związek krzewił polskość i jednocześnie próbował budować wspólnotę, którą zburzyły mroki  nazizmu, hitleryzmu i koszmar komunizmu – powiedział prof. Tomasz Grodzki. 

Rolę dobrych relacji polsko-niemieckich i współpracę czterech województwa zaakcentował Marszałek Marek Woźniak. – Spotkanie czterech marszałków w jednym miejscu to ważne wydarzenie, bo wszystkie cztery regiony mają w swoją historię wpisaną działalność Związku Polaków w Niemczech. Ten fakt nas jednoczy i wokół wspaniałej historii, i wspaniałych ludzi, którzy budowali polską tożsamość na obszarach państwa niemieckiego. Ale co ważne – łączy nas także myślenie o przyszłości, o budowaniu dzisiaj relacji z Niemcami. Bo to niezwykle ważne dla przyszłości narodu polskiego, polskiego państwa, aby – wyciągając lekcje z historii, pamiętając o wszystkich ofiarach tej trudnej polsko-niemieckiej historii – jednocześnie nie wykopywać nowych rowów, które będą nas dzielić – mówił Marek Woźniak. –  Bo siłą Europy jest jedność i solidarność, zwłaszcza wobec takich zagrożeń jako rosyjski imperializm. Myślę, że jeśli będziemy potrafili porozumieć się, budować wspólną przyszłość wokół wartości europejskich, to dla obu naszych narodów będzie to zupełnie nowa, dobra przyszłość, która będzie budować szczęście zarówno po tej, jak i po drugiej stronie Odry. I to jest dla nas zadanie kluczowe na najbliższe lata.

Rolę samej debaty wysoko ocenił Henryk Szopiński, radny wojewódzki, współorganizator obchodów i mieszkaniec Zakrzewa. – Zależało nam na zmianie formuły uroczystości jubileuszowych, dzięki czemu zyskała ona na atrakcyjności. Zamiast kolejnych historycznych przemówień, zaproponowaliśmy naszym gościom wspólną rozmowę, której przyczynkiem była historia. Podczas debaty Marszałkowie podjęli np. tematy funkcjonowania obecnych mniejszości narodowych w Polsce, formach współpracy i potrzebie tolerancji. 

Akcent artystyczny obchodów jubileuszowych stanowił występ męskiego zespołu wokalnego Affabre Concinui oraz koncert Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia AMADEUS pod dyrekcją Anny Duczmal-Mróz w sali Rodła Domu Polskiego – Centrum Idei Rodła w Zakrzewie.

Organizatorzy uroczystości zaprosili gości także do zwiedzenia wystawy „Związek Polaków w Niemczech: ludzie-idee-pamięć”, która od 5 października przez 2 tygodnie będzie  prezentowana także w Senacie RP w Warszawie.