Kontynuacja budowy ważnych dla regionu obwodnic, siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, zakup nowego taboru kolejowego, inwestycje w wielkopolskich szpitalach oraz pomoc dla samorządów walczących ze skutkami powodzi – to kluczowe obszary działań, które zakłada projekt budżetu Województwa Wielkopolskiego na 2025 rok przyjęty w piątek 15 listopada przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego.

Polityka finansowa Województwa w 2025 roku, podobnie jak w latach poprzednich, skupiać się będzie na utrzymaniu nadwyżki operacyjnej i zachowaniu płynności finansowej, która pozwoli na realizację zaplanowanych inwestycji, utworzono też rezerwy celowe.

Wydatki ogółem mają pochłonąć 4,1 mld zł, w tym wydatki majątkowe wyniosą 1,9 mld zł i stanowić będą 46 proc. wszystkich wydatków. W porównaniu do 2024 roku wydatki majątkowe wzrosną o 963,7 mln zł, co oznacza dynamikę na poziomie 206,3 proc.

– To potwierdzenie tego, że budżet na 2025 rok jest rozwojowy i proinwestycyjny. 60 proc. naszych wydatków dotyczyć będzie kluczowych obszarów, takich jak drogi, przewozy kolejowe, ochrona zdrowia oraz pomoc społeczna. Budżet koncentrujemy na realizacji celów ważnych dla naszego regionu, ale nie zapominamy też o samorządach, które ucierpiały w wyniku powodzi w Polsce. Samorządność to solidarność – podkreśla Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego.

Samorząd Województwa Wielkopolskiego planuje zabezpieczyć w budżecie na 2025 rok w sumie 10 mln zł na wsparcie, które popłynie do samorządów z poszkodowanych terenów. Powiat głubczycki otrzyma 5 mln zł na odbudowę mostu w Boboluszkach. Z kolei do gminy Lądek-Zdrój trafi 5 mln zł – z tych środków zostanie sfinansowana odbudowa mostu Złotostockiego.

Na inwestycje drogowe w naszym regionie zostanie przeznaczonych 860,8 mln zł. Będą to wydatki związane m.in. z budową obwodnic Rogoźna, Kościana i Szamotuł (współfinansowanych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg), rozbudową dróg wojewódzkich nr 116 na odcinku Nojewo-Podpniewki oraz nr 190 na odcinku Margonin-Durowo. Na opracowanie dokumentacji i wykup gruntów pod przyszłe inwestycje przeznaczona zostanie kwota 69,9 mln zł, na inwestycje drogowe jednoroczne – kwota 162,0 mln zł. Bieżące utrzymanie dróg i mostów będzie kosztować 200 mln zł.

Na wydatki inwestycyjne w zakresie ochrony zdrowia zaplanowano 201,3 mln zł. Tu kluczowe będą inwestycje w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu – m.in. Budowa Centrum Medycyny Ratunkowej oraz modernizacja Wielkopolskiego Centrum Specjalistycznego, w Wielkopolskim Centrum Onkologii – m.in. poprawa dostępu do profilaktyki i ambulatoryjnej opieki onkologicznej, w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” w Gnieźnie oraz w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w Śremie.

W zakresie inwestycji kolejowych zaplanowano zakup 4 nowych pięcioczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi przede wszystkim Poznańskiej Kolei Metropolitalnej (kwota 142,2 mln zł).

Jeśli chodzi o inwestycje w kulturze – to w 2025 roku kontynuowana będzie budowa Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, realizowana wspólnie w Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Łączne nakłady na tę budowę mają wynieść 385,3 mln zł, w tym w 2025 roku będzie to kwota 100,8 mln zł.

Inwestycje w oświacie obejmą przebudowę i rozbudowę zespołu budynków dawnego szpitala dziecięcego przy ul. Nowowiejskiego w Poznaniu na cele oświatowe dla Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu oraz Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu. W 2025 roku kwota na ten cel wyniesie 78,9 mln zł.

Budżet województwa zakłada również szereg przedsięwzięć związanych z polityką społeczną (m.in. podnoszenie kwalifikacji oraz aktywizacja zawodowa pracowników Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin) oraz w zakresie ekologii i ochrony środowiska (m.in. projekt „Life after coal” wspierający Wielkopolskę Wschodnią w działaniach na rzecz neutralności klimatycznej). Budżet województwa uwzględnia również projekty związane ze sportem i turystyką – będzie to m.in. przygotowanie przez wielkopolskie samorządy obiektów sportowych, które staną się areną zmagań w ramach Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Letnich.

W ramach wydatków bieżących 365 mln zł zostanie przeznaczonych na organizowanie i dofinansowanie wojewódzkich kolejowych przewozów pasażerskich. Dotacje podmiotowe dla 23 marszałkowskich instytucji kultury wyniosą 201,9 mln zł.

Dochody dla województwa wielkopolskiego ogółem szacowane są na 3,4 mld zł. Największy udział w ich strukturze (60,7 proc.) stanowią dochody z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych. Kolejne miejsce w strukturze zajmują dotacje celowe (27,6 proc.), pozostałe dochody (8,7 proc.) oraz subwencja ogólna (3 proc.).        

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego uchwalona 1 października 2024 roku wprowadziła istotne zmiany w zasadach ustalania dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Dochody z tytułu udziałów w CIT oraz PIT obliczone zostały jako procent od dochodów podatników z terenu województwa wielkopolskiego, a nie jak dotychczas na podstawie wpływów z podatku.

– Nowa ustawa wprowadza, zamiast obecnych części subwencji ogólnej, pojęcie potrzeb finansowych jednostek samorządu terytorialnego, które wraz ze zwiększonymi dochodami z tytułu CIT i PIT są elementami kalkulacyjnymi do ustalenia subwencji ogólnej z budżetu państwa – tłumaczy Elżbieta Kuzdro-Lubińska, Skarbnik Województwa Wielkopolskiego.

Deficyt budżetu wynoszący 675,7 mln zł zostanie sfinansowany głównie z własnych środków (350 mln zł) oraz ze środków pochodzących z kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (325 mln zł). Planowana na koniec 2025 roku kwota długu ma wynieść 493,5 mln zł, czyli 14,5 proc. dochodów ogółem.

Zgodnie z procedurami projekt budżetu przygotowany przez Zarząd Województwa trafia 15 listopada do Sejmiku Województwa Wielkopolskiego oraz do Regionalnej Izby Obrachunkowej. Będzie tematem dyskusji radnych podczas najbliższej sesji w listopadzie, a finalnie ma zostać przyjęty przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego podczas grudniowej sesji.