W czwartek 11 maja Marszałek Marek Woźniak zainaugurował w Koninie wdrażanie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Ponad 400 milionów euro środków unijnych, pozostających w dyspozycji Zarządu Województwa Wielkopolskiego, przeznaczonych zostanie na złagodzenie skutków transformacji energetycznej wpływającej na społeczeństwo, zatrudnienie, gospodarkę oraz środowisko. 

Wielkopolska ma do dyspozycji 2 154 405 816 euro w ramach naszego unijnego regionalnego programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 (FEW). Kwota ta uwzględnia trzy źródła finansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (1 251 999 208 euro) i Europejski Fundusz Społeczny (487 598 161 euro) oraz Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (około 414 808 447 euro), który jest dedykowany Wielkopolsce Wschodniej.

W czwartek 11 maja w Koninie podczas konferencji „Fundusz na rzecz sprawiedliwej transformacji motorem napędowym rozwoju Wielkopolski Wschodniej”, zorganizowanej przez Agencję Rozwoju Regionalnego w Koninie dyskutowano o tym, jak uzyskane w ramach FST środki wspierać będą politykę klimatyczną, której celem jest przejście od gospodarki opartej na węglu do niskoemisyjnej i innowacyjnej, z nowym systemem energetycznym, bazującym m.in. na energii słońca, wiatru czy też wodoru.

- Agencja Rozwoju Regionalnego w Koninie  będzie centrum dyspozycyjnym środków finansowych w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, oczywiście z naszym zapleczem Urzędu Marszałkowskiego. Instytucja ta działa od 30 lat i jest tutaj w Koninie doskonale znana. Posiada dobre zaplecze, dobrych pracowników, którzy stanowią kapitał, jeśli chodzi o wdrażanie FST - mówił Marszałek Marek Woźniak. - Jesteśmy jednym z liderów w Polsce w procesie wdrażania FST i zdajemy sobie sprawę, że to będzie bardzo trudny proces i bardzo odpowiedzialna praca. Ale jestem dobrej myśli, bo stworzyliśmy dobrą atmosferę i liczne grono partnerów, którzy identyfikują się i wspierają nas w tym procesie. Na bieżąco ustalane są już harmonogramy konkursów, kryteria i wszystkie niezbędne kwestie proceduralne. Jesteśmy dobrze przygotowani do rozpoczęcia wdrażania funduszu dla Wielkopolski Wschodniej. Wśród projektów pozakonkursowych najważniejszym i najistotniejszym jest projekt pracowniczy, który ma wielu partnerów. Wiodącym partnerem dla nas jest Wojewódzki Urząd Pracy, który jest bardzo dobrze przygotowany do tego rodzaju działań – dodał Marszałek. 

- To, że udało nam się zgromadzić tu ogromną liczbę osób wspierających proces transformacji jest jego największym osiągnięciem. Zostaliśmy instytucją pośredniczącą, co jest niezwykle istotne dla wdrażania tego procesu - tłumaczył Maciej Sytek, prezes ARR.

- Jako Komisja Europejska liczymy na państwa wsparcie. Chcielibyśmy, żeby inni uczyli się od Wielkopolski, jak powinna wyglądać sprawiedliwa transformacja - powiedział Paweł Olechnowicz, przedstawiciel Komisji Europejskiej.

Pierwsze nabory ogłaszane w trybie konkurencyjnym z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji odbędą się już w połowie tego roku. W tym samym czasie zostaną ogłoszone nabory dla projektów strategicznych (niekomercyjnych).

Plan Sprawiedliwej Transformacji koncentruje się na wsparciu w trzech obszarach. Po pierwsze budowie zeroemisyjnej, dynamicznej gospodarki o obiegu zamkniętym, po drugie zapewnieniu zintegrowanej przestrzeni wysokiej jakości, której zasoby będą użytkowane również przez przyszłe pokolenia i wreszcie po trzecie – zaktywizowaniu mieszkańców będących główną siłą napędową transformacji tego subregionu.

Wielkopolska Wschodnia to 5 powiatów, 43 gminy, 4439 km2 powierzchni oraz 419 tys. mieszkańców, którzy stoją w obliczu wielkich zmian dotyczących transformacji energetycznej. Proces ten jest odpowiedzią na założenia Europejskiego Zielonego Ładu i związanego z nim celu osiągnięcia neutralności klimatycznej państw Unii Europejskiej do 2050 roku. Wielkopolska Wschodnia podchodzi do jego realizacji bardzo ambitnie przede wszystkim ze względu na szansę rozwoju gospodarki. W swoich kluczowych celach w subregionie zakłada się osiągnięcie neutralności klimatycznej już w 2040 r. (tj. 10 lat przed założeniami dla całej Unii Europejskiej), a także ograniczenie emisji CO2 w sektorze elektroenergetycznym o ponad 90-95% do 2030 r., a w pozostałych sektorach o 80-90% do 2040 r.

Dodatkowo do roku 2030 r. w Wielkopolsce Wschodniej planuje się m.in. zaprzestanie eksploatacji kopalni odkrywkowych węgla brunatnego oraz odejście od węgla brunatnego w sektorze elektroenergetycznym i ciepłowniczym, czy ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55%.

Organizatorem konferencji była Agencja Rozwoju Regionalnego w Koninie, której Zarząd Województwa Wielkopolskiego powierzył rolę Instytucji Pośredniczącej w realizacji zadań w ramach Priorytetu 10 „Sprawiedliwa transformacja Wielkopolski Wschodniej” Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027.

Konferencja była również okazją do świętowania 30 lat istnienia ARR w Koninie.