płk lek. med. Jan Górski

„Rzędzian”
15.04.1922 – 01.10.2022

Źródło zdjęcia: Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego

płk lek. med. Jan Górski  urodził się 15 kwietnia 1922 r. w Jagninie, w powiecie opatowskim. Wychowywał się w rodzinie o wartościach patriotycznych, którym był wierny od wczesnej młodości. Po zdaniu matury na tajnych kompletach i zaprzysiężeniu w 1942 r. do Związku Walki Zbrojnej był łącznikiem między szefem referatu II a komendą Obwodu Opatów. Następnie młodego Jana skierowano do działań dywersyjnych najpierw do podobwodu Ćmielów, a potem w styczniu 1944 r. do oddziału dywersyjnego Komendy Obwodu Opatów „Barwy Białe”. Etap partyzanckiej walki zakończył jako dowódca jednego z plutonów V Kompanii 2 Pułku Piechoty Legionów.

W styczniu 1945 r. został aresztowany. Po ucieczce z aresztu Urzędu Bezpieczeństwa w Ostrowcu nadal prowadził działalność konspiracyjną. W maju 1945 r. przewożąc broń wpadł w zasadzkę i ponownie trafił do aresztu. Po utworzeniu Rządu Jedności Narodowej został zwolniony, ale otrzymał nakaz opuszczenia tamtych terenów. Wyjechał wraz z ojcem do Szczecina i rozpoczął pracę w Zarządzie Wodociągów Miejskich. Wspólnie z innymi kolegami z wojennej konspiracji wstąpił do Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. W kwietniu 1946 r. ponownie aresztowany i po kilku miesiącach zwolniony po wszczęciu głodówki. Wyjechał do Poznania, gdzie najpierw studiował na Akademii Handlowej, a następnie na Akademii Medycznej. W kwietniu 1949 r. kolejny raz aresztowany i przewieziony do Kielc, gdzie wraz z szesnastoma innymi kolegami z oddziału „Barwy Białe” został oskarżony o bandycką działalność w Armii Krajowej i współpracę z Niemcami. Po brutalnych przesłuchaniach, za odmowę podpisania wymuszonych zeznań umieszczono go na 10 dni w karcerze. Po trwającym pół roku śledztwie w pokazowym procesie został skazany na karę śmierci, którą na początku 1951 r. zamieniono na dożywocie. W grudniu 1957 r. w następstwie nadzwyczajnej rewizji i zmianie wyroku został zwolniony.

Powrócił do Poznania, gdzie po zakończeniu studiów pracował do 1964 r. Wyjechał do Strzelec Opolskich, a następnie do Kędzierzyna Koźla. Do Poznania wrócił w 1981 r. i podjął pracę jako lekarz zakładowy Spółdzielni Krawieckiej „Moda”. W tym samym roku wystąpił do Sądu Apelacyjnego w Kielcach o nadzwyczajną rewizję procesu, w wyniku którego został całkowicie oczyszczony ze stawianych mu zarzutów.

Od 1989 r. współtworzył Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. W związku przez 9 lat był prezesem Środowiska „Jodła”, a następnie od 2002 r. Prezesem Okręgu Wielkopolska. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Medalami Pro Patria i Pro Bono Poloniae. Płk Jan Górski zmarł 1 października 2022 r. w Poznaniu. Spoczywa w Alei Zasłużonych na cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

Projekt powstał we współpracy z oddziałem IPN Poznań oraz Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie.