por. Franciszek Hybza

ps. „Marian”, „Sporter”

28.07.1911 – 01.06.1944

Źródło zdjęcia: Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

Autor tekstu: Renata Wełniak, kustosz Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

Franciszek Hybza urodził się 28 lipca 1911 r. w Gnieźnie, syn Roberta i Konstancji z domu Grodzickiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, gdzie w 1931 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Po odbyciu służby wojskowej w 69. pp. w Gnieźnie, został skierowany do Szkoły Podchorążych w Ostrowi Mazowieckiej - Komorowie. W październiku 1935 r. promowany do stopnia ppor. służby stałej piechoty, z przydziałem służbowym do 68. pp. we Wrześni, gdzie początkowo był dowódcą plutonu w kompanii strzeleckiej. Awansowany do stopnia por. w dniu 19 marca 1939 r.

Po wybuchu wojny 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej jako dowódca 2. kompanii 1. batalionu 68. pp. W dniu 23 września 1939 r. został ranny pod Węglową Górką. Trafił do niemieckiego szpitala polowego, skąd został przeniesiony do szpitala w Gnieźnie. Po wyjściu ze szpitala początkowo pracował jako robotnik w cegielni, potem robotnik kolejowy w Gębarzewie obok Gniezna. Od 1941 r. był zatrudniony jako pomocnik biurowy w Bauersiedlung w Gnieźnie. Do pracy konspiracyjnej włączył się poprzez por. rez. Włodzimierza Tabakę - Turowskiego, stając się członkiem ZWZ. Zaprzysiężenia do organizacji dokonał ppor. Franciszek Tata, w dniu 15 lutego 1940 r. Początkowo Franciszek Hybza kierował pracami nad organizacją siatki konspiracyjnej na terenie obwodu wrzesińskiego. Po aresztowaniu blisko 100 żołnierzy IR Gniezno w 1942 r., udaje mu się uniknąć dekonspiracji. Był dowódcą związku OSZ 68. pp. AK, a następnie insp. rejonowym AK w Gnieźnie (ps. „Sport”, „Marian”). Jesienią 1942 r. podjął próbę odbudowy struktur IR Gniezno. Jednak nie udało mu się odbudować inspektoratu do stanu istniejącego w latach 1941–1942. Organizował Samodzielny Obwód AK Mogilno. Kierował inspektoratem do marca 1944 r. 9 marca 1944 r. został aresztowany i przewieziony do siedziby gestapo w byłym Domu Żołnierza w Poznaniu. Po ciężkim śledztwie, został osadzony w obozie w Żabikowie i tam zmarł 1 czerwca 1944 r.

Wkrótce opublikujemy kolejny biogram!

Projekt powstał we współpracy z oddziałem IPN Poznań oraz Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie.