Za nami pierwsze posiedzenie Komitetu Monitorującego Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027, podczas którego zatwierdzono kryteria wyboru projektów. - To jeden z ostatnich kroków, który dzieli nas od ogłoszenia pierwszych konkursów z naszego programu regionalnego – zapowiada marszałek Marek Woźniak.

Racjonalne wydatkowanie środków z Funduszy Europejskich to przedsięwzięcie wymagające współpracy wielu instytucji i organizacji. Aby proces przebiegał sprawnie oraz pod kontrolą społeczną, instytucje zarządzające unijnymi pieniędzmi powołują Komitety Monitorujące.  

Tak też stało się w przypadku Wielkopolski. Komitet Monitorujący Program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 powołano w drodze Uchwały Zarządu Województwa Wielkopolskiego w dniu 2 lutego 2023 r. W jego skład wchodzi 42 stałych członków wraz z zastępcami oraz 9 obserwatorów ze strony rządowej, samorządowej, partnerów społecznych i gospodarczych oraz społeczeństwa obywatelskiego. Łączna liczba przedstawicieli z prawem do głosowania z sektora podmiotów publicznych wynosi 19, natomiast podmiotów niepublicznych 23. 

Inauguracyjne posiedzenie Komitetu Monitorującego, które odbyło się 1 marca w Urzędzie Marszałkowskim w Poznaniu pod przewodnictwem marszałka Marka Woźniaka, było okazją do uroczystego wręczenia członkom i członkiniom aktów powołania. 

Lista dostępna jest TUTAJ

- Staramy się tworzyć nasz program regionalny w sposób maksymalnie uspołeczniony i transparentny, a powołanie Komitetu Monitorującego jest tego najlepszym dowodem. Siłą tego gremium są ludzie, którzy reprezentują różne interesy i sektory życia społecznego: od samorządowców, przez przedsiębiorców, a na organizacjach obywatelskich skończywszy. To są liderzy swoich środowisk. Ich głos będzie kluczowy w procesie wdrażania naszego programu unijnego – mówił marszałek Marek Woźniak. 

Są kryteria, będą konkursy
Pierwsze posiedzenie było również okazją do podjęcia ważnych decyzji. Komitet Monitorujący jest przede wszystkim niezależnym organem opiniodawczo-doradczym, którego głównym celem jest wsparcie Instytucji Zarządzającej (IZ), czyli w naszym przypadku Zarządu Województwa Wielkopolskiego, w procesie monitorowania i wdrażania programu. Zatwierdza więc metodykę i kryteria stosowane przy wyborze projektów do dofinansowania, w tym wszelkie zmiany, końcowe sprawozdania z wykonania programu, plan ewaluacji czy propozycje IZ dotyczące zmiany programu. 

Powołanie Komitetu stanowiło jeden z kluczowych warunków rozpoczęcia realizacji programu nowej perspektywy finansowejUE na lata 2021-2027. Podczas marcowego posiedzenia zatwierdzono propozycje metodyki i kryteriów wyboru dla kilku konkursów unijnych oraz zasad horyzontalnych, które wkrótce zostaną ogłoszone z puli programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. 

Warto podkreślić, że w perspektywie 2021-2027, rola Komitetu Monitorującego jest równie ważna, jak w poprzednich okresach programowania. To nie tylko wspomniane ustalanie kryteriów wyboru projektów, ale także monitorowanie zasad zrównoważonego rozwoju, dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, niedyskryminacji oraz równości praw kobiet i mężczyzn. Istotne jest też skuteczne stosowanie i wdrażanie Karty Praw Podstawowych UE.  

W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele Komisji Europejskiej: Severina Markova i Grzegorz Orawiec oraz Adam Gajek. Goście z Brukseli zwracali uwagę na praktyczny wymiar zasady partnerstwa, a także odnieśli się do stosowania zasad horyzontalnych. 

Podczas posiedzenia przegłosowano powstanie grupy roboczej przy Komitecie Monitorującym ds. transformacji Wielkopolski Wschodniej. 

Wymagający Program
To już trzecia perspektywa unijna, która w pełni będzie zarządzana przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego. Tym razem Wielkopolska będzie miała do dyspozycji 2 154 405 816  euro. Kwota ta uwzględnia trzy źródła finansowania programu: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (1 251 999 208 euro) i Europejski Fundusz Społeczny (487 598 161 euro) oraz wspomniany Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (około 414 808 447 euro), który jest dedykowany Wielkopolsce Wschodniej.  Budżet jest mniejszy o ponad 300 mln euro od tego, jakim dysponowaliśmy w perspektywie 2014-2020 (ok. 2,45 mld euro), ale znacznie wyższy niż w perspektywie 2007-2013 (ok. 1,6 mld euro).

- Mimo opóźnień w przygotowaniu perspektywy 2021-2027 (niezależnych od nas) staramy się uruchomić w 2023 roku dość dużą liczbę konkursów. Będą one skierowane do samorządów, przedsiębiorców czy organizacji społecznych. Do końca roku mamy w planie ogłosić około 20 naborów z FEW – mówi Grzegorz Potrzebowski, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWW w Poznaniu. 

Nowy regionalny program jest wymagający. Wielkopolsce postawiono bardziej zaawansowane cele, wpisujące się w innowacyjne rozwiązania, takie jak gospodarka o obiegu zamkniętym. - Kładziemy silny nacisk na zeroemisyjność, ochronę klimatu, wszelkie kwestie dotyczące obniżania emisji dwutlenku węgla w naszej przestrzeni. Kolejnym ważnym elementem jest cyfryzacja, która usprawni  gospodarkę i zwiększy efektywność pracy. Nie mniej ważne będzie inwestowanie  w edukację mieszkańców, badania naukowe i innowacje, a także wspieranie włączenia społecznego i walki z ubóstwem. Silny też jest komponent społeczny, a w jego ramach interwencje w sfery edukacji, zdrowia czy kultury – wymienia marszałek Marek Woźniak i dodaje, że wyzwań jest sporo. - Jesteśmy jednak gotowi do dalszego działania. Nie zatrzymujemy się i liczę, że płynnie przejdziemy ze starej perspektywy finansowej UE w nową, konsekwentnie podejmując wspólny wysiłek na rzecz rozwoju całego regionu – podsumowuje Woźniak. 

Pierwsze posiedzenie zainaugurowało cykl posiedzeń Komitetu Monitorującego Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Kolejne zaplanowane zostało na 28 marca.