Stefan Kurzawski

28.06.1912 – 11.09.1944

Źródło zdjęcia: Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

Autor tekstu: Renata Wełniak, kustosz Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

Stefan Kurzawski urodził się 28 czerwca 1912 r. w Krotoszynie. Rodzicami jego byli Piotr i Magdalena z domu Szóstak. Po skończeniu w 1922 r. czterech klas szkoły powszechnej, naukę kontynuował w Gimnazjum im. Hugona Kołłątaja w Krotoszynie. W 1931 r. rozpoczął studia w Studium Wychowania Fizycznego UP. Z powodu ciężkiej sytuacji finansowej zmuszony był w trakcie studiów podjąć pracę zarobkową. Początkowo pracował jako nauczyciel w Publicznej Szkole Powszechnej w Jarocinie (1932–1933), następnie w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (1933–1934) oraz Collegium Marianum w Pelplinie (1934–1937). Dyplom magistra wychowania fizycznego otrzymał w 1937 r., po czym odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Szczypiornie. W 1939 r. rozpoczął pracę w Gimnazjum im. Sułkowskich w Rydzynie pod Lesznem jako nauczyciel gimnastyki.

 W sierpniu 1939 r. był zmobilizowany do 56. pp. w Krotoszynie w stopniu ppor. Walczył nad Bzurą i w obronie Warszawy. Po zakończeniu walk i kapitulacji Warszawy w połowie października 1939 r. wrócił do rodzinnego Krotoszyna. Podjął pracę w miejscowym tartaku, a od 1941 r. pracował jako księgowy w stolarni Lichtenthala w Krotoszynie. W działalność konspiracyjną włączył się już w październiku 1939 r. Należał do organizacji „Ojczyzna”, a następnie został zaprzysiężony do ZWZ. Był współorganizatorem ZWZ/AK Krotoszyn, a od sierpnia 1943 r. komendantem Obwodu. Po aresztowaniu Edwarda Bączkowskiego mianowany insp. rejonowym Wielokrotnie zmieniał ps.: „Kalina”, „Marcin”, „Stefan”,, Stef”. W dniu 14 lipca 1944 r. aresztowany przez gestapo w Poznaniu w ramach dekonspiracji Komendy Obwodu i IR AK Krotoszyn. Początkowo osadzony w siedzibie gestapo w byłym Domu Żołnierza, tam wielokrotnie przesłuchiwany. Następnie więziony w obozie w Żabikowie, gdzie zmarł 11 września 1944 r. na skutek odniesionych ran podczas śledztwa.

Za bohaterską postawę podczas śledztwa pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Virtuti Militari V klasy.

Projekt powstał we współpracy z oddziałem IPN Poznań oraz Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie.